۱) کاشان، پرچمدار فرش ماشینی ایران:
بی شک شما هم بارها و بارها آوازه فرش کاشان را شنیده اید. اصلا مگر می شود ایرانی باشی و نام فرش کاشان را نشنیده باشی؟!
کاشان که در مرکز ایران واقع شده است، یکی از مهم ترین شهرهایی است که بخش عظیمی از اقتصاد کشور را به دوش می کشد. یافته های تاریخی در این شهر حاکی از آن است که کاشان در ابتدا تولید کننده پارچه های گرانبها بوده است. ذات مردم کاشان را با هنر سرشته اند تا ایران در هر هنری حرفی برای گفتن داشته باشد!
شاید برایتان جالب باشد بدانید که کاشان را هنوز هم وارث پارچه های مخمل و اطلس دوزی و تافته های شهرت یافته به پارچه های هرمزی می دانند. جالب تر این که افراد سرشناسی همچون مارکوپولو، آنتوان شارلی و شوالیه شاردن هنر کاشان را در زمینه های مختلفی همچون منسوجات، فرش و قالی ستوده اند و چه چیزی بهتر از این؟
سوابق درخشان کاشان به همین جا ختم نمی شود. کاشان یکی از سرشناس ترین تولید کنندگان فرش های نفیس در زمان صفوی بوده که نمونه تولیدات آن را هنوز هم در موزه های معروف و کلکسیون های بزرگ نگهداری می کنند. قالی های ابریشمی نقره باف و زرباف مربوط به دوره شاه عباسی از دیگر منسوبات شهر کاشان است. گفتنی است که قالیبافی کاشان را بر اساس نقشه و جزئیات فنی بافندگی به چند دسته مختلف شامل تولیدات کاشان، تولیدات نطنز و تولیدات جوشقان تقسیم بندی می کنند.
هنر کاشانیان تنها به تولید فرش های دستباف محدود نمی شود. این مردم هنرمند در زمینه تولید فرش ماشینی نیز آثار بی نظیری را روانه بازار کرده اند. در واقع سال ۱۳۶۵ را می توان آغاز تحولات و پیشرفت اساسی تولیدات صنعتی فرش ماشینی در این شهر دانست. از آن زمان تا به امروز که شما مشغول خواندن این مقاله هستید، بیش از ۸۰۰ واحد تولیدی بزرگ و کوچک در کاشان تاسیس شده است که این آماری خیره کننده برای شهری به وسعت کاشان است. فرش کاشان از آن جا که به سرعت تولید شده و مواد اولیه به کار گرفته شده در ساختار آن کم هزینه است، در مقایسه با فرش های دستباف ارزان تر می باشد.
۲) ویژگی های فرش کاشان:
استفاده از پشم مرغوب در بافت فرش کاشان یکی از اصلی ترین دلایل با کیفیت بودن این فرش است. لازم به ذکر است که پشم های به کار گرفته شده در بافت فرش کاشان عمدتا محصول گله داری شهرهایی نظیر آذربایجان، کرمانشاه، خراسان و تهران می باشد.
جالب است بدانید که اندازه پرزها در فرش هایی که در مناطق مختلف کاشان تولید می شوند، با هم فرق دارد. برای مثال اگرچه قالی های پشمی تولید شده در خود کاشان دارای پرزهایی با بلندی متوسط هستند، قالی های بافته شده در روستای آران ضمن برخورداری از رنگ های ابتدایی تر، پرزهای بسیار بلندتری دارند.
تار و پود استفاده شده در بافت فرش کاشان غالبا از جنس نخ پنبه ای می باشد. لازم به ذکر است که در بافت فرش های ظریف از تار و پود ابریشمی استفاده می شود. اگر بخواهیم تار و پود فرش کاشان را از نظر ساختاری مورد بررسی قرار دهیم، می توان گفت که پود زیر در فرش کاشان در مقایسه با پود رو از ضخامت بیشتری برخوردار است. بدین منظور از دو نوع نخ تحت عنوان نخ شهری و نخ اصفهانی که ضخامت آن ها متفاوت است، استفاده می کنند. در رابطه با تفاوت این دو نوع نخ می توان گفت که پود ۱۰ لای اصفهانی معادل پود ۱۲ لای شهری است.
یکی از اصلی ترین مشخصه های فرش کاشان که موجب تمایز آن از سایر فرش ها شده است، بافت بسیار ظریف آن می باشد. ظرافت فرش کاشان به گونه ای است که با کمی دقت به ظاهر آن متوجه تمام جزئیات موجود در نقش ها خواهید شد. اگر دستتان را بر روی سطح فرش کاشان بکشید، لطافتی مخمل گونه و لذتبخش را احساس خواهید کرد. این موضوع از به کارگیری پشم منحصر به فرد مرینوس در ساختار فرش کاشان نشات می گیرد.
پس از این که یکی از شهروندان کاشانی اقدام به وارد کردن پشم استرالیایی به این شهر نمود، تولید فرش نوین کاشان پایه گذاری و بدین ترتیب انواع مختلف فرش کاشان به بازار عرضه شد تا هر فردی با هر سلیقه ای بتواند فرش مورد علاقه خود را خریداری کند.
۳) اوج ظرافت و زیبایی در فرش کاشان:
بافت بسیار ریز و ظریف فرش کاشان موجب شده است که افراد زیادی به خرید آن تمایل پیدا کنند. این موضوع سبب شده است که نقش های استفاده شده در ساختار این فرش حالت برجسته پیدا کرده و بدین ترتیب نمود ظاهری قابل توجه تری داشته باشند.
۴) زمینه و حاشیه رویایی فرش کاشان:
استفاده از زمینه لاکی با حاشیه سرمه ای یکی از عمومی ترین ویژگی های فرش کاشان است که دل هر بیننده ای را می رباید. به کارگیری اسلیمی های سفید رنگ در اطراف لچک و ترنج و حاشیه ها از دیگر ویژگی های دوست داشتنی این فرش است. گفتنی است که رج شمار این نوع فرش غالبا پایین بوده و بین ۳۰ تا ۴۵ رج می باشد.
فرش کاشان طرح ها و رنگ های متنوعی دارد که یکی از یکی زیباتر و دلرباترند. گفتنی است که این فرش ها از حیث طرح و نقشه شباهت چشمگیری به طرح و نقشه های شهر اصفهان دارند. طراحی این فرش ها از طرح گردان و لچک ترنج اصفهان تاثیر پذیرفته است. البته نه به آن ظرافت و دقت و تنوع رنگ بندی!
در گذشته های نه چندان دور نقش پرنده و مرغ را در داخل ترنج و حاشیه لچک ها استفاده می کرده و بدین ترتیب فرشی بی نظیر می بافتند. امروزه استفاده از این نقوش منسوخ شده و جای خود را به طرح های معروف به گل شاه عباسی داده است. گفتنی است که فرش های بافته شده بر اساس این طرح و نقشه زیبایی و جذابیت چشمگیری داشته و طرفداران بسیاری دارند.
جالب است بدانید که طرح ها و نقش های استفاده شده در بافت هر فرش ریشه در فرهنگ قومی و شرایط منطقه ای دارد که فرش در آن تولید می گردد. بی شک کاشان نیز از این قاعده مستثنی نیست. از جمله معروف ترین و محبوب ترین نقشه های فرش کاشان می توان به ترنج، محراب، محتشم کاشان، بته جقه ای کاشان، سجاده ای کاشان، فرش پنج رنگ کاشان و گلدانی و درختی کاشان اشاره کرد.
در گذشته فرش کاشان را با رنگ بندی های زنده و دارای کنتراست بالا تولید می کردند. این در حالی است که امروزه و در پی بازاری شدن این محصول استفاده از رنگ های ملایم بر رنگ های دارای کنتراست بالا ارجحیت دارد.
شاید شما هم به آن دسته از افرادی تعلق داشته باشید که از خودتان می پرسید فرش کاشان چه کاربردی دارد؟
بهتر است بپرسید فرش کاشان چه کاربردی ندارد؟! این گونه پاسخگویی به سوالتان ساده تر خواهد بود! بافت فرش کاشان در ابعاد و طرح های متنوع موجب شده است که این فرش بتواند پاسخگوی نیاز و سلیقه همه افراد باشد. اگر به دنبال یک فرش مناسب برای استفاده در اتاق پذیرایی منزلتان هستید، فرش های ریز بافت و ظریف دارای تراکم های بالا ۲۵۵۰ و ۳۶۰۰ گزینه هایی طلایی برای شما هستند. استفاده از فرش مینیاتوری، فرش های فانتزی و فرش های مدرن نیز بنابر سلیقه شما امکان پذیر است.
گلیم فرش ماشینی نیاز دارید؟ قصد خرید فرش های ماشینی طرح گبه دارید؟ می خواهید فرش وینتیج بخرید؟
کاری ندارد، هر آنچه شما بخواهید، در کارخانه های فرش کاشان تولید می شود. کافی است فرش مورد نظرتان را از نمایندگی های مختلف عرضه فرش کاشان در شهر محل زندگیتان بخواهید.
۵) قیمت فرش کاشان:
همان طور که پیش تر نیز اشاره کردیم، فرش کاشان در ابعاد گوناگونی تولید می گردد. اگرچه استانداردترین ابعاد تولید فرش ۶، ۹ و ۱۲ متر است، اما شما می توانید نسبت به سفارش تولید فرش در ابعاد دلخواه خود اقدام نمایید. بی شک هرچه فرش بزرگتر باشد، قیمت آن بیشتر است. بنابراین انتظار نداشته باشید که قیمت فرش کاشان ۶ متری با همان فرش در ابعاد ۱۲ متری یکی باشد.
یکی دیگر از عوامل موثر بر قیمت فرش کاشان نوع نخ استفاده شده در بافت آن است. غالبا از نخ های مختلفی برای بافت فرش ماشینی استفاده می کنند که برخی از آن ها گران تر و برخی دیگر ارزان ترند. هرچه نخ مورد استفاده در بافت فرش گران تر باشد، قیمت فرش بیشتر خواهد بود.
فرش ها را بر اساس شانه به چهار نوع (انواع اصلی) ۴۰۰ شانه، ۷۰۰ شانه، ۱۰۰۰ شانه، ۱۲۰۰ شانه و ۱۵۰۰ شانه تقسیم بندی می کنند. لازم به ذکر است که هرچه تعداد شانه بالاتر باشد، فرش گران تر خواهد بود. از تاثیر تعداد رنگ استفاده شده در بافت فرش بر قیمت آن نمی توان چشم پوشی کرد.